Waarom wachten tot iemand vertrekt?

Je kent het wel: een gewaardeerde collega kondigt aan dat hij of zij weggaat, en ineens staat er een exitgesprek op de agenda. Wat had de organisatie anders kunnen doen? Waarom vertrekt deze persoon? En dan volgt vaak de pijnlijke conclusie: misschien hadden we eerder in gesprek moeten gaan.

Maar waarom wachten tot iemand de deur al half uit is? Wat als we niet alleen exitgesprekken voeren, maar ook stay-gesprekken? Gesprekken waarin we ontdekken waarom mensen juist blijven. Wat werkt er wél? Wat maakt dat iemand zich thuis voelt in het team of de organisatie? Wat kunnen we leren van de motivatie en het werkplezier van degenen die met volle overtuiging blijven?

De Magiër en alles wat je al hebt

Dit doet me denken aan De Magiër in de tarot. Deze kaart symboliseert het zien van kansen en mogelijkheden die al aanwezig zijn. Alles wat nodig is, ligt al op tafel. De Magiër hoeft alleen te erkennen wat er al is en dit slim in te zetten.

In organisaties richten we ons vaak op wat ontbreekt: betere processen, nieuwe tools, extra collega’s. Maar wat als we kijken naar wat er al wél is? De kennis, de ervaring, de motivatie van de mensen die er al zitten? Stay-gesprekken helpen je dat inzicht te krijgen. Ze laten je ontdekken welke ingrediënten je al in huis hebt voor een goedlopend team, een fijne werkcultuur en medewerkers die met plezier blijven.

En het mooie is: door regelmatig stil te staan bij wat werkt, kan een positieve spiraal ontstaan. Werknemers voelen zich gehoord en gewaardeerd, waardoor ze zich nog meer gaan inzetten. De Magiër weet dat echte kracht zit in het benutten van wat er is, in plaats van voortdurend op zoek te gaan naar iets nieuws.

Hoe voer je een stay-gesprek?

Een stay-gesprek hoeft niet ingewikkeld te zijn. Het gaat om open, eerlijke vragen:

• Wat maakt dat jij hier graag werkt?
• Wanneer heb je voor het laatst gedacht: dit is precies de juiste plek voor mij?
• Welke obstakels ervaar je in je werk en hoe kunnen we die verminderen?
• Wat heb je nodig om hier te blijven groeien en ontwikkelen?
• Zijn er aspecten van je werk die je graag anders zou zien?
• Welke talenten en vaardigheden zou je meer willen benutten binnen je functie?

Door deze gesprekken regelmatig te voeren, krijg je waardevolle inzichten. Niet alleen over wat goed gaat, maar ook over wat er verbeterd kan worden voordat iemand gefrustreerd raakt en besluit te vertrekken.

Stay-gesprekken als strategisch instrument

Veel organisaties denken vooral na over retentie als er al problemen zijn. Maar door stay-gesprekken structureel in te zetten, kun je proactief werken aan medewerkerstevredenheid. Het is geen eenmalige actie, maar een doorlopende dialoog tussen werkgever en werknemer.

Een goed stay-gesprek kan bijvoorbeeld inzichten opleveren over:

• Welke teamdynamiek bijdraagt aan werkplezier.
• Hoe loopbaanontwikkeling beter gefaciliteerd kan worden.
• Welke kleine veranderingen een groot verschil maken voor de dagelijkse werkomgeving.
• Hoe je een cultuur van erkenning en waardering kunt versterken.

Dit alles draagt bij aan een organisatie waarin mensen niet alleen blijven omdat ze moeten, maar omdat ze echt willen. En dat is de sleutel tot lange termijn succes.

Zet de Magiër in beweging

De Magiër nodigt ons uit om actief te handelen. Niet wachten tot iemand zijn ontslag indient, maar nu al het gesprek aangaan. Nu al ontdekken welke talenten, energie en mogelijkheden binnen het team aanwezig zijn.

Want misschien hoef je niet verder te zoeken. Misschien heb je alles al voorhanden.

En vergeet niet: de kracht van een stay-gesprek zit in oprechte interesse en openheid. Het is geen checklist die je afwerkt, maar een kans om echt te luisteren en samen te bouwen aan een werkomgeving waar mensen met plezier blijven.

En jij?

Heb jij weleens een stay-gesprek gevoerd? Wat zou jou helpen om met meer plezier en voldoening te blijven werken waar je nu bent? Laat het me weten in de reacties!

==

Over mij: Ik heb een passie voor het openbaar bestuur én voor het werken tarotkaarten – niet als toekomstvoorspelling, maar als een praktisch en down-to-earth hulpmiddel voor zelfreflectie en inzicht. Net zoals een beleidsstuk je helpt structuur te brengen in complexe (maatschappelijke) vraagstukken, helpt tarot om patronen en blinde vlekken in ons denken te herkennen.

Volg mij op LinkedIn → Arjen Glas